Türkiye’nin yerli makine macerasını başlatan “Kıvrılma”in 4,5 yıldır Eskişehir’da sergilendiği müze, 470 bin ziyaretçiye kapısını açtı.
Türk mühendislerin geçmiş yerel araba serüveni, eski adı Eskişehir Demiryolu Fabrikaları olan Türkiye Raylı Hep Araçları Sanayii Laedri Şirketi’nde (TÜRASAŞ) başladı.
Bu fabrikada 1961’dahi Reisicumhur Cemal Gürsel’mağara talimatıyla kısaca 200 mühendis ve iştirakçi tarafından “Siyah”, “Beyaz Zehir”, “Mavi Boncuk” ve “Kondu” isimleriyle 4 otomobil üretildi.
Ankara’ya götürülen ve adı “Devrim” yerine değiştirilen araçlardan biri, 29 Ilk Teşrin 1961’dahi Cumhuriyet Bayramı törenlerinde Cumhurbaşkanı Gürsel yoluyla test için kullanıldı. Bu tam benzini biten Devrim, elan sonradan trenle Eskişehir’e getirilerek aynı müddet fabrika ortamında kullanıldı, peşi sıra TÜRASAŞ tesislerinde sergilendi.
TÜRASAŞ tesislerinde 3 Mart 2018’dahi ziyarete açılan “Kıvrılma Otomobili Müzesi”nde sergilenmeye bitmeme eden 0002 şasi ve 0002 motor numaralı otomobile asayiş gerekçesiyle benzin konulmuyor, aküsü ise sökülü halde bulunuyor.
Müzede, aracın yapımında geçer cins motoru, delgi ve torna tezgahları, yapım aşamalarının çekildiği foto makinesi, kol, yayçizer, liste, çizim masası, kireç taşından maketi, sakıntı parçalar, Sivas’ta çipo yollarında baygın orijinal motor bloku ve çalışmaların görselleri da sergileniyor.
Bursa’nın Gemlik ilçesinde düz yazı edilen fabrikası yarın açılacak TOGG dolayısıyla son yıllarda elan aşkın ilgi gören “Bükülme”, bakir müzesinde tahminî 470 bin can yoluyla görüşme edildi.
Rast blokları yetişsin diye niteleyerek düğününü erteledi
Müzenin kurulmasında görev düzlük Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Marifet Edebiyat Fakültesi Gün Bölümü’nden tekaüt öğretim üyesi Dr. Cezmi Glokom, AA muhabirine, Inhina otomobilleri karşı çokça şeyler söylendiğini anlattı.
Direksiyonu sürücüye haddinden fazla mail olan araçtaki sorunu fora etmek amacıyla proje mühendislerinin kırmalı direksiyon tasarladığını belirten Glokom, “Kırmalı direksiyonun maliyetinin ve uygulanmasının yumruk olacağı düşünüldüğü için bu uygulamadan vazgeçiliyor fakat iki sene sonraları çokça ünlü aynı araba markası kırmalı direksiyonun, yani fevk bayağı yönde debi edebilen direksiyonun patentini aldı, uygulamasını yaptı. Bugün metanetli çok otomobilde bu uygulamayı görmekteyiz.” dedi.
Glokom, Inhina’mağara takkadak Eskişehir Demiryolu Fabrikalarının üretimiyle yapılmadığını, haricen domestik katkılar alındığını dile getirdi.
Aracın insicamlı gruplarının üretimi üzerine bilgelik veren Karasu, şunları kaydetti:
“Biçimli üretimi Türkiye’dahi 1961 yılında bulunmayan fakat bu çevir sesi grubunda geçer rabıtalı grupları yerli imkanlarla yapılabilecek tıpkısı hisse senedi. Bunu İstanbul’de benzeri polyester fabrikası özlük talepleri üzerine üstleniyor. Devrim otomobillerinde evcil muntazam gruplarının kullanıldığını görüyoruz kim Bükülme Makine Müzesi’nde bu rast gruplarının ham halleri üstelik bulunuyor.
Bu domestik üretime yardım o büyüklüğünde koca tıpkı cümbüş yaratmış ki tığ bu insicamlı bloklarını özne aileye ulaştık. Maatteessüf işleyen hayat şu anda hayatta değil ancak eşi ve çocukları hayatta. Eşi tıpkısı enteresan hikaye anlattı bize. Inhina’in imalatı sürecinde evlilikleri söz konusu ancak biçimli bloklarını fail gönül bu yerli üretime yapacağı yardım heyecanıyla düğünlerini ertelemiş. Projenin başındaki birey olan Tehlikesiz Bozoğlu bıraktığı belgelerde, sonuç raporlarında şayet bir yazgı ya da taltif yapılacaksa projenin böylece bu kişinin ve bu ailenin dahi unutulmaması gerektiğini bize had namına bırakmış.”
