Dokuz Ilkgüz Üniversitesi (DEÜ), Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlere müteveccih yıpranmamış bire bir zelzele raporu yayımladı.

DEÜ’den yapılan açıklamada, DEÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği, Jeofizik Mühendisliği ve Jeoloji Mühendisliği bölümleri ile Sarsıntı Araştırı ve Uygulama Merkezi (DEÜ-DAUM) bilim insanları tarafından hazırlanan 72 sayfalık raporda, depremlere ait meydan gözlemleri, sismolojik ve jeodezik veriler ile oluşan çatı hasarlarına ilgilendiren bulgu ve değerlendirmelere kayran verildiği belirtildi.

DEÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü talim üyelerince oluşturulan meydan inceleme ve müşahede ekibinin Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya ve Gaziantep’te tahminî 9 bin binada tetkik yaptığına bel edilerek şu ifadelere düzlük verildi:

“Hasarlı ve göçen binalar genellikle zelzele yükleri altında sıvılaşabilen dayanaklık etmek üstünde meydan almakta ve esas sistemlerinde göz bulunmaktadır. Bu binalarda beton ve teçhizat malzeme kalitesi ile iş serencam derece yetersizdir.”

Raporda, depremlerde binaların çökmesinde canlı rolü gözlemlenen “yavaş ikmal” düzensizliğine aksan yapılan açıklamaya şöyle bitmeme edildi:

“Hasarlı ve göçen çoğu binanın medar katında değişik dükkanlar düzlük almakta olup, sıkıntısız kat düzensizliği bulunmaktadır. Hasarlı ve göçen bazen binalarda çekmece intaç bulunması nedeni ile rijitlik düzensizliği bulunmaktadır. Kolon kiriş birleşim bölgelerinde etriye sıklaştırması yapılmamış binalarda hasarın bu bölgede yoğunlaştığı ve yapının çetin hasar almasına bozukluk olduğu hatta çoğu antlaşma yapının tamamen göçmesine neden olduğu görülmüştür.”

Hareket yönetmeliklerine akıllıca yerine inşa edilen, beton ve donatı kalitesinin ehliyetli olduğu binalarda balaban hasar oluşmadığına dikkat çekilen açıklamada, “Coulomb gerilimin diyagramının kırmızı renkli bölgelerine eşit mevrut kuzeybatıda Sivas ve çevresi, kuzeydoğuda Malatya ve çevresi, güneydoğuda Gaziantep’in güneyi ve Suriye, güneybatıda Hatay ve çevresi, batıda ise Aksaray’a kadar gerilim artımının olması nedeniyle hareket riskinin yüksek olduğu söylenebilir.” değerlendirmesinde bulunuldu.

DEÜ, ait raporu üniversitesinin web sitesinden birlikte yayımladı.

Açıklamada görüşlerine düz verilen DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, ekiplerin elde ettikleri bulgular doğrultusunda ilgilendiren birey ve kurumlara rehberlik edeceğini düşündükleri tıpkı tabir oluşturulduğunu belirtti. Yapılan tespitlerin ılımlı ve ayrıntılı vadede Türkiye Ulusal Riziko Kalkanı Modeli’ne müracaat sağlayacağına inandıklarını dile getiren Hotar, şunları kaydetti:

“Muhterem Cumhurbaşkanı’mızın önderliğinde ülke çapında başlatılan çalışmaların, henüz tehlikesiz kentlerin ve yapıların oluşmasına miftah olacağına inanıyoruz. Bu noktada raporumuzun zelzele ve afete hazırlık politikalarıyla ilişkin çalışmalara katkı sağlayacağına inanıyoruz.”