Gün boyunca uyumun, barışın ve dengenin buyruk sürdüğü, binlerce almanak gizemiyle dünyayı kendine hayran bırakan Kommagene Krallığı, coşkulu tıpkı irfan şölenine familya sahipliği yaptı. ” Adıyaman’da Turizm Sektörünün Canlandırılması Projesi” kapsamında Adıyaman’de mülaki Türkiye’nin dört bir yanından sanatçılar, tarihçiler, üdeba, turizmciler ve gastronomi şefleri; bölgenin eşsiz lezzetlerini, tarihi ve kültürel mirasını küçümseyici aynı şölenle adım adım keşfetti.
Celil Nalçakan, Güvenç Dağüstün, Ilgıt Dağüstün, Ateşli Aral, Hazer Amani kadar alanının avangart isimleri, Adıyaman’ın kültür, sanat ve gastronomi yolculuğuna bindi için benzeri araya geldi.
Şölenin küşat konuşmasını yapan Adıyaman Valisi Mahmut Çuhadar, binlerce yıl öncesine uzanan tarihiyle Adıyaman’ın keşfedilmemiş bir nice zenginliği olduğuna özen çekerek, “Bugüne kadar bildiklerimizin dışında hala araştırılan, kazı çalışmaları devam fail alanlar var. Adıyaman’ı firez, konuşma ve gastronomi turizminin başkenti yapmayı, 100 bin olan seyyar sayısını yüzde 100 artırarak 200 bin seyyah sayısına ulaşmayı hedefliyoruz. Adıyaman’ın turizmi canlandığında sadece Türkiye değil acun turizmine da çok balaban katkıları olacak. Adıyaman’ın bakir turizm destinasyonu haline gelmesi üzere Kommagene Krallığı’nın nazirsiz tarihi mirası kırat biçilmez ayrımsız değer taşıyor. Adıyaman’ın tarihi birikimi, kültürel zenginliği, natürel güzellikleri ve gastronomisi, turizmi üzere iri değer oluştururken, bu sayede gelişen turizm imkanları bölgenin ayrımsız bilcümle olarak kalkınmasında balaban alengir oynayacak” dedi.
“Adıyaman’birlikte Turizm Sektörünün Canlandırılması Projesi”, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti mali işbirliği çerçevesinde akçalanmış edilen ve Endüstri ve Uygulayım Bilimi Bakanlığı tarafından planlı Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında destekleniyor. Adıyaman Valiliği’nin yürütücüsü olduğu proje ile Adıyaman’da turizm sektörünün rakiplik gücünü bırakmak ve bu sayede bölgenin sosyoekonomik gelişimine katkıda mevcut olmak amaçlanıyor.
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti eş finansmanıyla desteklenen “Adıyaman’birlikte Turizmin Canlandırılması Projesi” kapsamında 9 örenlik adına gelecek merkezleri yapıldığına, bire bir zamanda Kommagene Kültür Merkezi’nin yapımının tamamlanarak açıldığına dikkat çekici Ilbay Çuhadar, şunları söyledi: “Adıyaman’ı kültür, tekellüm ve gastronomi turizminin başkenti yapmayı hedefliyoruz. Tarihiyle, coğrafyasıyla, iklimiyle, domestik lezzetleriyle bu potansiyele sahibiz. Düzenlediğimiz bu Keşif Şöleni ayrımsız saksı ve devamını getireceğiz”.
Her şeyin başladığı yer: Kodak
Irfan şöleninde, proje kapsamında yeniden inşa edilen ve aynı zamanda Adıyaman’ın geçmiş halk kütüphanesi olma özelliği taşıyan bina, bugünkü adıyla Kommagene Kültür Sarayı’nde, 2006 yılında başlayan ve “Adıyaman’de Turizm Sektörünün Canlandırılması Projesi”nin ortaya çıkmasına bile esas oluşturan Kommagene Idare ve Aplikasyon Planı ile ilişik bilgiler veren ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Neriman Delice Güçhan, “Kommagene Kültür Merkezi yani KODAK binası yani Kommagene’nin odağı. Zira değme şeye, mevrut ziyaretçilerin bu coğrafyadaki irfan turlarına buradan başlayacağız” dedi.
Adıyaman eş girişimciyle büyüyecek
Kadın müteşebbis Zahide Durmaz Akar, Adıyaman’birlikte yöre kadınlarının giydikleri, bulunmayan olmaya yüz tutmuş dernekevi kıyafetlerini “Besi süt kuzusu”lerle dünyaya tanıtıyor. Büyükannesinden aldığı ilhamla Rum’nun renklerini bu bebeklere nakşeden, anadan görme Besi bebeklerini 26 yıldır üreten Akar, Adıyamanlı kadınlara iş imkanı bile sağlıyor. Avrat girişimlerini rastgele alanda desteklemeyi sürdüren Adıyaman, ev ekonomisini yükseltmek amacıyla önümüzdeki dönem projeleriyle birlikte adından bayram ettirecek.
UNESCO Dünya Ekin Mirası Listesinde meydan düzlük, “güneşin doğuşu ve batışının dünyada genişlik domuzuna izlendiği vadi” kendisine nitelendirilen Nemrut Dağı koca bire bir gösteriye sahne oldu. Kommagene Krallığı’na ait tümülüs ve dev heykeller beyninde çevrimli oyuncu Celil Nalçakan’ın yankılanan tiradıyla, konuklar Nemrut’ta büyüleyici tıpkısı dönüş batımına tanıklık etti.
His şöleninde, tarihi 13. yüzyıla uzanan Kahta Kalesi’nin büyülü ambiyansı, operanın notalarıyla birleşti. Tarihi kalenin faziletkâr surları beyninde opera sanatçısı Itimat Dağüstün’ün yaşayan sesi ve Ilgıt Dağüstün’ün piyanosundan yükselen ezgiler konuklar yoluyla hayranlıkla dinlendi.
Gastronomi turizminde birlikte çekim merkezi olma amacında ilerleyici Adıyaman’de, yoğurtlu buğday çorbası, kavurmalı hitap, duygulandıran köfte (kızarmış ve haşlanmış), Adıyaman tava, kara sızgıt, pilav topak helvası şişman zevk topluyor.
Adıyaman’ın gözbebeği Besni ilçesine sınırlanmış bire bir karye olan Kızılin, Fırat’ın masmavi sularının kıyısında turizmin yıpranmamış çekicilik noktası olarak yerini alıyor. Kommagene Krallığı’nın başkenti Samosata’yı güneydeki Zeugma şehrine bağlayan ve bir zamanlar dünyanın dört harikasından biri namına tanımlanan köprüsü ile ünlü Kızılin’üstelik sanatkâr Beste Dündar’ın “Nehir Kuşları & Uçuş Desenleri Sergisi” ilgi çekti.
Kommagene Krallığı’ndan, 20. yüzyılın ortalarına büyüklüğünde yerleşme yeri olarak kabul edilen eski Besni, retrospektif harabat ve hikayeleriyle biliniyor. Eski cami, ısıdam ve köprülerden bazıları zaman bibi meraklılarını ağırlamaya bitmeme ediyor. Artımlı toprakları ve üzümüyle angın olan ön, hasat eskiden ise adeta tıpkı şenlik alanına dönüşüyor. Ziyafet kapsamında, Doç. Dr. Ebru Güzel’in gerçekleştirdiği “Eskimemiş Öncüler: Toprağa Zaman Hareketi ve Ekolojik Bilinç” sohbeti ise Rum Topraklarının misilsiz mirasını gözler önüne serdi. – ADIYAMAN
