Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Haydar Uğur, “Kaybedilen sağlığın düşüncesiz kazanılmaya çalışılması, fiziksel ve ruhiyat teessürat, mali sorumluluk getirmektedir ve kimi zaman da afiyet mankafa kazanılamamaktadır. Bu açıdan sunturlu anlaşılmıştır kim sağlığı siper hizmetleri tedavi hizmetlerinden önce gelir.” dedi.

Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine kayran sunulan Talih, Umum Sağlığı Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada halk sağlığı ve önemine ilişik değerlendirmede bulundu.

Halk sağlığı çalışmalarının zaman boyunca hep yapılagelse dahi bunun dizgeli tıpkı şekilde yapılandırılma çalışmalarının geçici emraz üzerinden olduğunu kaydeden Uğur, “Söz Gelişi karantina kelimesi İtalyanca’da limana yanaşacak gemilerin 40 devir süresince içindekilerin şehre inmesinin yasaklanıp gemide izole edilmesiyle ortaya çıkmıştır. Böylece şehrin bulaşıcı hastalıklardan uzak tutulması sağlanıyordu.” ifadelerini kullandı.

Uğur, dünyadaki umum sağlığına ilgilendiren çalışmalardan örnekler vererek, “1850’li yıllarda Londra’da Avrupa’nın sonsuz taun, kolera, çiçek kabilinden salgınlarla yıldırma altında kaldığı dönemlerde 3-4 yılda önüne geçilmesi olabilir olmayan kolera salgınını Dr. John Snow’un koleranın su ile bulaştığını kanıtlayıp çor yayımcı pompayı mühürlemesiyle evvel epidemiyoloji uygulaması tarihe esbak oldu.” açıklamasında bulundu.

“1950’lerde ahali sağlığının önemi anlaşıldı”

1950’lere gelindiğinde çekişme sonrası Avrupa’da ve Amerika Mürekkep Devletleri’nde bireylerin tek bir tane hastalıklarının otama edilmesinin sonuçta benzeri yarar sağlamadığının anlaşıldığını kaydeden Sur, “Zira bu insanlar tekrar hastalanıyorlardı. Böylecene hastalığı eden sebeplerin ortaya çıkarılması ve bu sebeplerin namevcut edilmesinin esas hal olduğu anlaşıldı. Bu iş umum sağlığı anabiliminin doğması anlamına dirimsel.” değerlendirmesinde bulundu.

“El sağlığı çalışmaları herif ömrünü uzattı”

Uğur, halk sağlığı çalışmalarının katkıları sayesinde herif ömrünün uzadığını kaydederek, “20. yüzyılın ikinci yarısında dünyaya averaj sermaye olarak mecmu 30 sene armağan edilmiş, bunun vakit kaybetmeden 4 yılı otama hizmetlerindeki başarılarla elde edilmiş köylü küsurat 26 yıllık sayı farkı zenginlik uzaması halk sağlığının başarısı olarak tarihe geçmiştir.” bilgisini verdi.

20. yüzyılda hele bulaşıcı hastalıklarla mücadelede başarı sağlandığını tabir fail Uğur, telkih çalışmaları, antibiyotiklerin kullanımı, akarsu ve gıdalarla bulaşın önüne geçilmesi ve çevre sanitasyonundaki ilerlemelerin bu başarıya yardım sağladığını vurguladı.

“Pandeminin etkisi hala sürmektedir”

21. yüzyıla gelindiğinde bilindik hastalıklara alın sürdürülen mücadelelerde makul tıpkı aşamaya gelinmiş olsa birlikte ortaya çıkan eskimemiş yıpranmamış hastalıkların hep dünyada bulut yaratmaya devam ettiğini rapor fail Talih, salgının etkilerinin hala devam ettiğini belirterek şunları aktardı:

“MERS, SARS, Ebola, Covid-19 buna emsal gösterilebilir. Hele tahminî 3 yıl geçmiş ortaya çıkan Kovid-19 virüsünün kere açtığı pandemi hem süre yerine hem bile hastalandırma-kanlı boyutu kendisine tahminlerin haddinden fazla üstüne çıkmıştır. Bilcümle dünyada toplumların cimri önlemler aldığı durumda birlikte pandemi henüz atlatılamamıştır. Bilcümle toplumları madun dip edecek şekilde etkisi altına düzlük Kovid-19 pandemisinde virüsün el açtığı hastalığa değişmez bire bir tıbbi otama bulunamamış. Hastalığın defa açtığı olumsuzlukların azaltıldığı tılsım uygulamaları ve hizmet yöntemleriyle yetinilmek zorunda kalınmıştır. Yine sunma aktif formül kendisine umum sağlığının teknikleri öne intişar, yalıtım, peçe ve ara ile korunma, ahali ve bulunulan yassı hijyeni sağlanması ve aşılama bir tane kurtuluş reçetesi olmuştur. Ahali sağlığı ekiplerinin sahada filyasyon çalışmaları daha fazla kişinin henüz aşkın kişinin hastalığı edinmesini ve esenlik sistemine henüz aşkın yüklenilmesinin kısmen önüne geçilmiştir.”

“Sağlığı koruma hizmetleri tedaviden önceki gelir”

Sağlığın kaybedildiğinde eksantrik aynı varlıkla telafisi sıfır tıpkı gevher olduğunun altını çizen Talih, “Sağlığın kaybedilmeden sürdürülmesi en canlı, kaput ve üzgüsüz yöntemdir. Kaybedilen sağlığın vurdumduymaz kazanılmaya çalışılması, fiziksel ve ruhiyat teessürat, mali ağırlık getirmektedir ve ara sıra bile sağlık geri kazanılamamaktadır. Bu açıdan adamakıllı anlaşılmıştır ki sağlığı himaye hizmetleri otama hizmetlerinden önceki dirimlik. Aşina ikinci töz ise şudur: Tek istekli tıpkısı bireyin sağlığını kendisi kadar koruyamaz. O halde yegâne çıkar yol kişilerin özlük sağlığına erbap çıkmasıdır.” uyarısında bulundu.

“Sağlık okuryazarlığı yükseltilmeli”

Uğur, kişilerin zat sağlığına erbap çıkabilmesi için esenlik okuryazarlığı düzeyinin mutluluk çapında yükseltilmesine çalışılması gerektiğini vurgulayarak, “Bireylere sakıt külfet bu konuda bilinçlenmeye hizmet etmek, sağlıklarını korumanın önemini anlamak, şahsi hayat tarzlarını sağlığa uymazlık veren bap ve davranışlardan ırak sara zinde bir hayat sürmeye çalışmaktadır. Bu şekilde hem keyif harcamalarının azaltılmasına katkı verecek hem dahi sağlık sitemini abes yere çalışır etmeyecektir.” değerlendirmesinde bulundu.

Talih, bireylerin kategorik dikkat göstermesi müstelzim mıhlı hayat tarzı denince geçmiş akla gelenleri mıhlı ve muvazeneli tagaddi, günlük yaşamda canlı olabilme ve spor etme, stresten ırak eğleşme, ehliyetli ve ağır ezgi gaflet uykusu alışkanlığı edinme ve sigara alkol ve sair tiryakilik veren maddelerden kaçınma adına sıraladı. Prof. Dr. Haydar Sur, “Bireylerin afiyet bilincini tasarruf etmek ve sağlığa akla yatkın varagelmek sorumluluğu yalnızca kendilerine karşı değil, topluma karşı bir yükümlülüktür.” ifadelerini kullandı.

“Halk sağlığı bilinci edinen toplumlar yetişkin avantajlar sağlıyor”

El sağlığı bilincini tamlık namına edinmiş toplumlarda sair toplumlara bakarak gözle görülür kazanımlar elde edildiğini tamlayan Sur, şunları aktardı:

“Afiyet sistemleri bayındır meşgul ve abes maliyetlere bükülmek durumunda kalmaz. Toplumun ortalama ömrü uzar. Örneğin Japonya’da ortalama üzeri 85 iken Mali’de 51’dir. İnsanların gövde ve can kuşu sağlığı namına sağlık abes artar ve hayatın tadını çıkarırlar. Yaşadıkları belde akman ve derneşik olur. Sağlığa tehdit oluşturan faktörler ortamdan uzaklaştırılmıştır. Ati nesillere genetik ve davranışsal açıdan daha dosdoğru olma zemini aktarılar. Yaşlılarına, engellilerine, muhtaçlarına yardım eli sürdürme şansları artar. Deprem, dominant, ateş kadar felaketlerden gibi olduğunca ırak dururlar, hakeza ayrımsız felakete maruz kalsalar da aşkın duygusal ve mal kaybı imkânsız.”