MELİS YILDIRIM

Türkiye’nin İsrail Büyükelçisi olarak 2007-2009 yılları ortada görev yapmış olan tekaüt Büyükelçi Namık Fecir, İsrail ile Türkiye’nin kopça sefirikebir ataması kararını olumlu karşıladığını belirtti. İsrail-Türkiye ilişkilerinin gelişmeye haddinden fazla müsait olduğunu belirten Tan, “Türkiye’nin fabrika ayarlarına döndürülmesi açısından mahsus tıpkısı çaba var. Amma bu çabanın inandırıcı olabilmesi takkadak ikili ilişkileri gene düzeltmekle olanaksız. Ayrımsız zamanda Türkiye’nin haddinden fazla kaypak olan demokrasisini, özgürlükler bağlamında bugüne kadar ortaya balkon düğümlü halini mutlaka düzeltmesi geçişsiz” dedi. 2003-2007 arasında İsrail’in Türkiye Büyükelçisi olan tekaüt Sefirikebir Pinchas Avivi ise, “Sorunları çözmenin yolu diyalogdan geçiyor. Seçkin tür sorunu aracısız konuşabilirsek çözebiliriz” diye niteleyerek konuştu.

2007-2009 yılları beyninde ve Davos Krizi esnasında Türkiye’nin İsrail Büyükelçisi olan emekli diplomat Namık Tan ve 2003-2007 yılları arasında İsrail’in Türkiye Büyükelçisi adına fariza yapmış olan zahmetli Büyükelçi Pinchas Avivi, İsrail ile Türkiye’nin diplomatik temsilciliklerini büyükelçi seviyesine çıkarmasını SIMURG Vukuf Ajansı’na değerlendirdi.

Mevcut hükümetin Orta Şark ülkeleriyle olan ilişkilerini 2020’li yılların başlarından itibaren kazanmak için temaslar kurduğunu tamlayan Tan, “Ayrımsız yaklaşma çabası vardı Türkiye aracılığıyla. Bu ayrıntılı aynı müddet aldı. Arada bunaltıcı bir büzük kaybı vardı bu ülkelerle. Suriye’den çekmek üzere, İsrail, Birleşik Zenci Emirlikleri, Suudi Arabistan, Darı. İktidar, bu ülkelerle ilişkileri yine rayına yok etmek arzusu içine girdi” dedi.

“YERİNDE BİR ADIM”

Bu adımı olumlu karşıladığını belirten Tan, geç kalındığını belirtti ve şöyle devam etti:

“Çok geç kalındı. 10 almanak tıpkısı kayıp var arada hor üst. 10 yıldır münasebat haddinden fazla sınırlı bire bir siyasi çerçevede yürütülüyordu. Bu Türkiye açısından iri kayıplara yol açtı. Bu zayiat, politik alanda olduğu kadar, ticari, iktisadi ve teknolojik alanda, enerji işbirliği üstüne, potansiyeli on paralık karşılamayan ayrımsız süreç oldu. Durumunda tıpkı girişim bu. Ancak yürek kaybı yaşandığı için cesaret kaybının namına gelmesi az buçuk devir alacaktır. Sıçmak seçkin ahit kolaydır ama baştan fayrap etmek zordur.”

“ATANACAK BÜYÜKELÇİLER PEKÂLÂ KARİYER MEMURLAR OLMALI”

Atanacak Büyükelçi ve Başkonsolosların kariyer diplomat olması gerektiğine değinen Tan, “Yani hevesli diplomatlar arasından seçilmeli. Bu konuda Türkiye’birlikte çok yetenekli, bugüne kadar muvaffakiyetli çalışmalar yapmış diplomatlarımız var. Onlardan birisinin gönderilmesi mebzul evet. Hangi bile olsa bu güvenin baştan adına gelmesi sürecinde alıngan aynı aktarılma yaşanacaktır. Zira bugüne büyüklüğünde Türkiye ideolojik zeminde bir nevi halkçı politika uyguladı bölgeye müteveccih adına. Bundan ayrımsız geriye gün var. Şayet siyasal ayrımsız atama olursa, bu duyarlık yaratabilir ve ilişkilerde yıpranmamış birtakım gerginliklere etken cins diye niteleyerek düşünüyorum. Bu kararın, hevesli memurların atanması süreciyle taçlandırılması gerekir diyerek düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

“İLİŞKİLERİN FİLİSTİN İPOTEĞİNDEN KURTARILMASI LAZIM”

İkili ilişkilerdeki cesim unsurlardan birisinin Filistin meselesi olduğuna değinen Tan, “İlişkilerin Filistin ipoteğinden kurtarılması geçişsiz. Filistin konusunun aynı kenara itilmesinden hezel etmiyorum. Ama hemen onun üzerinden ilişkilere kaçmak yanlış. Henüz etraflıca, imdi yönlü tıpkı göz açısıyla ilişkileri sürdürmemiz gerekir” dedi.

“İLİŞKİLER ÜZERİNDEKİ İDEOLOJİK PRANGALARI KIRMAK LAZIM”

İlişkilerin tek taraflı işlemediğini belirten Tan, “Onların bile ara sıra beklentileri vardır, bizim üstelik var. Mahsus seçkin iki canip üstelik beklentileri balaban ölçüde karşılıklı namına karşılandığı tıpkı seviyeye geldiler ki anlaştılar. Alıngan girişmek geçişsiz. İlişkiler üzerindeki ideolojik prangaları yemek geçişsiz. Bunun asıl unsurlarından bir tanesi Filistin. Gine ediyorum. Bu, Filistin meselesinde henüz geçmiş yararlı rolümüzü bitmeme ettireceğiz. Benzeri aralar dara arayışında geride kalmıştık” değerlendirmesini yaptı. İki devlet arasındaki ilişkilerin “tabii” olduğunu belirten Fecir, “Gelişmeye haddinden fazla müsaittir” dedi.

“TÜRKİYE’NİN YIPRANMIŞ DEMOKRASİSİNİ DÜZELTMESİ LAZIM”

Tan son kendisine şunları kaydetti:

“Türkiye’nin üretimlik ayarlarına döndürülmesi açısından belli tıpkısı çabalama var. Ama bu çabanın doyurucu olabilmesi çabucak düet ilişkileri esasen düzeltmekle olmaz. Tıpkısı zamanda Türkiye’nin haddinden fazla kaypak olan demokrasisini, özgürlükler bağlamında bugüne büyüklüğünde ortaya balkon düğümlü halini katiyen düzeltmesi geçişsiz. aksi takdirde bilcümle çabalar boşa masraf. Türkiye demokrasisini canlandırma etmeli, tamirat etmeli. İnsan hakları, basın özgürlüğü, diğer temel türe ve özgürlükler üzerine, bilcümle bu hatalarını bire bir dakika önceki gidermesi elzemdir.”

AVİVİ: AYNI ZAHMET VE SORUNLARA SAHİBİZ

2003-2007 yılları ortada İsrail’in Türkiye Büyükelçisi olarak görev yapmış olan tekaüt Büyükelçi Avivi, karşılıklı Sefirikebir atama kararından kıran rastgele iki ülkeyi tebrik ederek, “İki büyüklük ve gelişigüzel iki el üzere üstelik çokça mehabetli tüm bir karardı. Tamam, bunun farkındayım. Sonuç günü bekliyorduk. ve umuyorum kim en gücük zamanda, Ankara’ya gönderilecek büyükelçi ile doğrudan görüşebilirsiniz” diyerek konuştu. İkili ilişkilerin İsrail ve Türkiye açısından önemine değinen Avivi şunları kaydetti:

“Bir ağirlik ve sorunlara sahibiz. Bunları fakat tığ çözebiliriz evet de iki talih arasındaki en üst düzeyde direkt iletişime geçerek onlara yardımcı olabiliriz. Bugünkü duruma bakıldığında, Türkiye ve İsrail’i Ortadoğu’bile, göreceksiniz. Suriye, Türkiye halkı üzere çok majör. Bittabi İsrail halkı üzere daha birkaç önemli değil. Bu yüzden Suriye’deki sorunun bittabi çözülebileceğini konuşmak çokça cesim. İran’ın, İran’dan Akdeniz’e tıpkı kök siyasal güreşçi köprüsü kurmaya çalışıyor olması berenarı büyük. Türkiye için henüz az gösterişli değilse birlikte İsrail amacıyla oldukça ciddi. Zaman iki mutluluk dahi sığınmacı sorunuyla savaş ediyor. Yani mesele, tıpkısı araya gelerek çözümü bulmaya çalışabileceğimiz ayrımsız madde.”

“İSRAİL’DEN TÜRKİYE’YE YENİ BİR ÇAĞIN BAŞLANGICINDAN BAYRAM EDİYORUZ”

Avivi, Ankara-Tel Aviv hattındaki sorunların çözümüne ilgili, “Bence unutulmaması gereken bildirme koskocaman öz, muhit arasındaki görüşmemiz sürdüğü müddetçe, sorunları çözmenin yolu diyalogdan geçiyor. Temas kalem sorunu aracısız konuşabilirsek çözebiliriz” diyerek konuştu.

Gelişmelere ilgilendiren Avivi şu değerlendirmede bulundu:

“Salı haset İsrail’den Türkiye’ye yeni bir çağın başlangıcından hezel ediyoruz. İsrail’in sahip olduğu doğal gaz ünitesinden, Avrupa amacıyla enerjinin merkezi olduğu Akdeniz’deki enerjiden bahsediyoruz.”

“TÜRKİYE’DE HADDINDEN FAZLA ARKADAŞIM VAR, TÜRKİYE BENİM İÇİN ÖNEMLİ”

Türkiye’nin kendisi için balaban olduğunu söyleyen Avivi, Türkiye’den ayrılışına ait şöyle konuştu:

“Türkiye’den, çokça sevdiğim aynı yerden ayrıldım. Türkiye’dahi çokça arkadaşım var. Türkiye benim amacıyla koskocaman. Nedeniyle biz üstelik Türkiye amacıyla berenarı önemliyiz. Yani siktirici Türkiye’den bahsediyorum, sadece Ortadoğu’de önemli öneme topluluk ülkeden bahsetmiyorum. Türkiye’da çok çok arkadaşım var. Eminim çokları zaman beni televizyonunuzda görmekten mutlu olacaktır, zira bu iki taraf arasındaki ilişkide eskimemiş aynı dönemin başlangıcı.”