Çatkı sistemiyle düz yazı edilen Safranbolu evleri depremde kaçış imkanı sağlıyor
Prof.Dr. Aysun Özköse, “Depreme dayanıklılığı toplantılarda kat sayı adına verilmiştir”
KARABÜK UNESCO Acun Miras Listesinde meydan düz Karabük’ün Safranbolu ilçesinde bulunan tarihi evler sehpa sistemi ile inşa edilmesi özelliğiyle Japonya, Amerika ve gayrı Avrupa ülkelerinde malumat adamları eliyle denk adına gösteriliyor.
18 ve 19. Asır Türk toplumunun geçmişini, kültürünü ve yaşama biçimi ile teknolojisini yansıtan tarihi Safranbolu Evleri yüzyıllar geçmesine karşın orijinalliğini korumaya bitmeme ediyor.
“Bildirme gani mahfuz 20 şehir” beyninde kâin kentteki tarihi evlerin temeli kayaya ulaşıncaya büyüklüğünde kazılırken birbirinden hür yapılan bölümleri ve ‘kaşbastı’ denilen sistemle düz yazı edilme özelliği yardımıyla deprem üzere saf afetlerden etkilenmesi engelleniyor. Karabük Üniversitesi Başak Cengiz Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Aysun Özköse, İhlas Olgun Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, “Son depremler bize Safranbolu kadar daha dimdik kentlere bakmamız gerektiğini hatırlattı” dedi.
“Facialar oluşturmaz, kaçış imkanı fazladır”
Kaşbastı sistemi için bilgi veren Özköse, “Hafif ayrımsız bülten türüyle yapılmıştır. Ahşap sehpa sistemi seçme yıpranma yahut göçmede henüz bir iki insan kaybını sağlar. Facialar oluşturmaz, kaçış imkanı fazladır. Ufki amudi güçlere dayanıklıdır. Yapının bir noktası beis görürse diğerini etkilemez. Ayakta kalır. Yüzlerce bağlantı noktası vardır. Bunun bildirme pir örneği Safranbolu. Bu hemen yapım sisteminden değil arazinin seçiminden da başlıyor. Ağız Ağıza kayalık zemine oturtuluyor” diye niteleyerek konuştu. Başta Çankırı ile Safranbolu ve çevresinde belli yıllarda meydana gelen depremlerde bu ahşap kaşbastı sistemiyle yapılan binaların uymazlık gördüğünü ancak yıkılmadığını belirten Köse, “Ağız Ağıza maça beyi kağıdı kadar göçmemiştir. Bu ahşap kaşbastı sistemini işleyen ustaların tehlikesiz tıpkı şekilde yapmasıdır” ifadelerini kullandı.
“Depreme dayanıklılığı toplantılarda benzer yerine verilmiştir”
Depremlere alın Safranbolu’daki sisteminin incelendiğini ve üzerinde çalışıldığını nâkil Özköse şunları söyledi: “Lüzum Türkiye’deki üniversiteler tarafından gerekse başta Japonya oluşmak üzere Amerika ve değişik Avrupa ülkelerindeki marifet adamları özellikle yer sarsıntısı konusundaki dayanıklılığı ilmî toplantılarda ve yayınlarda dahi denk adına verilmiştir”
