Sanayi ve Uygulayım Bilimi Bakanı Mustafa Varank, “Çıktı yabancı fonlar, ‘Türkiye’ye gelerek biz nerelere envestisman yapabiliriz’ bunun peşine düşmüş durumdalar amma şurası de itiraf etmemiz lazım; mikro dışından bu büyüklüğünde rabıta varken, Türkiye’deki anadan görme aksiyon insanları bunun bu büyüklüğünde farkında mı? Maatteessüf bu kadar farkında değil. Türkiye’deki aksiyon dünyasının bile Türkiye’de girişimcilik ekosistemine eğilmesi lazım.” dedi.

Varank, “Türkiye Yüzyılı Zirvesi ve Para Sohbetleri” isimli programda yaptığı konuşmada, Türkiye Yüzyılı kapsamında bugün düzenlenen birlik panellerin, ülkeye bakir bakış açıları kazandıracağına inandığını belirterek, organizasyonda emeği geçenlere teşekkürlerini iletti.

Sonuç yıllarda nazik gelişmelerin, kullanılmamış sınamaların elan evvel hiç yepyeni benzeri hızda yaşandığı dönemlere şahitlik edildiğini rapor fail Varank, bu sınamaların küreselleşmenin dahi etkisiyle imdi çabucak parçalanmamış dünyayı etkisi altına alabildiğini, muhacir sorunu, iklim krizi, koronavirüs salgını derken patlak veren Rusya-Ukrayna Savaşı’nın bile maatteessüf hala devam ettiğini söyledi.

“Teknolojiyi örtmek üzere gerçekte yetersiz dışına gitmeye ister yok”

Varank, Sanayi ve Uygulayım Bilimi Bakanlığı kendisine gelişmeleri dikkatle izleme ettiklerini, proaktif bir yaklaşımla ayrımlı politikalar ortaya koyduklarını anlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Sayın Cumhurbaşkanımız teşrinievvel ayında Türkiye Yüzyılı vizyonumuzu milletimizin takdirine sundu. Hangi dedik Türkiye Yüzyılı vizyonunda; sayısal dedik, sürdürülebilirlik dedik, artma dedik, kalkınma dedik, kasaba dedik, erke dedik ve apayrı başlıkları gündeme getirdik. İşte bilcümle bu alanlarda reis olabilmek istiyorsak bilimi, teknolojiyi ve inovasyonu odağımıza kabul etmek mecburiyetindeyiz. Bakınız uymazlık bizi sıklıkla neyle itham ediyor? ‘Bu ülkede erdemli uygulayım bilimi yok’ diyorlar. Çünkü 20 yıl öncede kalmışlar? Vukuf merkezi soldurmak amacıyla mahdut dışına gidiyorlar. Ben bugün Gaziosmanpaşa’daydım.

Özdemir Bayraktar Veri Merkezi’nin resmi açılışını gerçekleştirdim. İçerisinde ne ararsanız var. Tasarımdan matematiğe, astronomiden kodlamaya büyüklüğünde birçok atölyesi mevcuttu. Teknoloji ve proje ihya hepten yetişek programlarından bugüne kadar tıpkı senede 45 bin evladımız faydalanmış. Şimdiye kadar Konya, Kocaeli, Kayseri, Bursa, Üsküdar, Elazığ ve Antalya atılmak için 7 bilgelik merkezinin daha Türkiye’birlikte açılışını yaptık. 7 tanesi bile şu anda açılmayı bekliyor. Sanko burada, birtanesi inşallah önümüzdeki aylarda Gaziantep’te açılacak. Yani anlayacağınız teknolojiyi yolmak için haddizatında sınırlı dışına gitmeye lüzum bulunmayan ama birileri görüntülü görüşmeyi, en üst teknoloji sanarsa Türkiye’üstelik uygulayım bilimi var mı namevcut mu tabii bilemezler.”

20 yıl geçmiş Türkiye ile bugünkü Türkiye arasındaki farka değinen Vekil Varank, 20 sene önce Türkiye’dahi araştırı ve geliştirmenin ancak kısıtlı düzeyde yapıldığını, teknoparkların sayısının yalnız 2 modül olduğunu, teknoparklara verdikleri 2,2 milyar liranın üstünde destekle bu rakamı 97’ye çıkardıklarını, eskimemiş teknoparkların kurulması için dahi desteklerinin devam ettiğini, 90 bine andıran araştırmacının yemeden içmeden teknoparklarda görev yaptığını dile getirdi.

Varank, 2002 yılında iktidara geldiklerinde teknoparklarda hemen 680 kişinin çalıştığını anımsatarak, 680 sevimli nerede, 90 bin sevimli nerede diye sordu.

Geçen sene Bilişim Vadisi İstanbul’u faaliyete geçirdiklerini, Bilişim Vadisi İzmir’in temelini attıklarını hatırlatan Varank, “İstanbul-İzmir-Kocaeli üçgeninde adeta benzeri teknoloji koridoru oluşturduk. Uran ve Uygulayım Bilimi Bakanlığı olarak yaptığımız işlerde her antlaşma kıvrak ayrımsız yaklaşım sergilemeye çalışıyoruz. Mevzuatlarımızı çağın gereklerine göre daim güncelliyoruz. Söz Gelişi alelhusus gençlerin fikirden ürüne giderken okkalı şekilde kullandıkları kuluçka merkezi desteklerimizin kapsamını genişlettik.

Daha Çok teknoparkların dışında kurulan gurk merkezleri da bütün AR-GE teşviklerimizden yararlanabiliyorlar.” diye konuştu.

Varank, uzaktan himmet imkanlarını geliştirdiklerini, salgın döneminde engin emek gündeme gelen en yetişkin konuların başında olduğunu belirterek, bundan önce teknoparklara fiziki namına gitme mecburiyeti olduğunu, imdi uzaktan dahi teknoparklarda çalışıp desteklerden faydalanılabildiğini aktardı.

20 yıl önceki firmaların AR-GE kültürünün neredeyse hiç olmadığını rapor fail Varank, “Vakit Kaybetmeden iri çaplı firmalar zat imkanları dahilinde AR-GE yapıyorlardı. Tığ firmalarımızın öz bünyelerinde kurdukları AR-GE ve Tasarım Merkezlerini bile desteklemeye başladık. Zaman 1500’ün üstünde firmanın bizden destek düzlük AR-GE ve Dizayn merkezleri var. Buralarda üstelik 81 bin araştırman şu anda görev yapıyor.” şeklinde konuştu.

“Bayraktar TB2’leri satın alabilmek amacıyla onlarca devlet şu anda sırasını bekliyor”

Bakan Mustafa Varank, Türkiye’nin çıktı savunma sanayisinde bire bir ayraç haline geldiğini, Bayraktar TB2’leri satın alabilmek için onlarca ülkenin şu anda sırasını beklediğini söyledi.

Geçmişi üstelik unutmadıklarını vurgulayan Varank, şunları kaydetti:

“Elan evvel Türkiye’dahi insansız albeni araçlarına ‘Heron’ denilirken, demin başka ülkelerde ‘Bayraktar’ adıyla şarkılar yazılmaya başlandı. 60 yıllık hayalimiz olan Türkiye’nin otomobili, neden elan önceki değil bile Türkiye’nin 100’üncü yılında yapılabildi? Bunu bire bir eyitmek lazım. Tabiatıyla özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın çelikten iradesi, kez göstermesi ve sonuna kadar esirgemediği desteği var. Bu siyasi irade olmadan Togg’un kudretli olma şansı yoktu. Fakat bununla beraber son 20 yılda Türkiye’bile malumat, uygulayım bilimi ve inovasyon alanında haddinden fazla mehabetli gelişmeler yaşadık. İnsan kaynağı yetkinliğimizi artırdık. Teknofestlerde, Deneyap uygulayım bilimi atölyelerinde geleceğin trendlerini alim, teknolojiye tanıdık çoluk çocuk yetiştirdik. Geleceğin Eren Sancarlarını biz şu anda yetiştiriyoruz. Bilgi merkezleriyle, gökyüzü rasat etkinlikleriyle vatandaşlarımızı astronomiyle buluşuyoruz. Bilime olan bağlam ve heyecanı artırmaya çalışıyoruz. Bu verdiğimiz destekler ve uyguladığımız programlar yardımıyla teknolojik kabiliyetlerimiz emniyetsiz derecede yükseldi.”

Varank, artık Türkiye’nin zat özgün lokomotif motorunu, elektrikli otobüsünü, hava savunma füze sistemlerini, lazer algılayıcı çiplerini kendisi tasarlayıp, üretebildiğini vurgulayarak, dünyanın gittiği yönü görerek kendi elektrikli otomobilini ürettiğini söyledi.

Aslında elektrikli dil üretildiğinde hoppadak ayrımsız maşa üretilmediğini, ekosistemi bile cezrî dönüştürmüş olunduğunu nâkil Varank, “Yarışa sunu esasen karışma reşit oluyorsunuz. Nedeniyle biz belki 100 yıldır zat markamızla otomobil üretmiyoruz amma elektrikli otomobillerle piyasaya girdiğimizde diğer ülkelerle aynı çizgiden yarışa girmiş oluyoruz ve bu yarışta öne gezinti şansını yakalamış oluyoruz. Bunlarla bu arada bittabi ki ekosistemi dönüştürdüğünüz amacıyla bile yükleme istasyonu ve pil kabil ürünlerin üretilmesinde birlikte haddizatında tıpkısı aşama öne geçebiliyorsunuz.” diyerek konuştu.

“Turcornlarımızın sayısı 6’ya ulaştı”

Varank, Türkiye’nin henüz birçok alanda kendi teknolojisini geliştirmeye, özlük üretim kabiliyetlerini artırmaya bitmeme edeceğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Fakat burada sormamız müstelzim ayrımsız istifham var. Neden bugüne kadar henüz aşkın uygulayım bilimi üretemedik? Peki sonuç dönemde iri bire bir ivme yakaladık. Gelişigüzel alanda kabiliyetlerimizi konuşturabiliyoruz. Burada kaçırmamamız gereken büyük aynı bekçi var. 2002 öncesinde maatteessüf inovasyon ekosisteminin gelişmesi hesabına ülkemizde doğru düzgün tek hamle atılmamış. Hakeza olunca birlikte adeta AR-GE kültürü bu ülkede on paralık oluşamadı. Söylenenin tersine 20 yıl, benzeri firez sağlamak amacıyla tam ayrımsız süre değil. Bakınız kulp aramıyoruz ama Türkiye’üstelik AR-GE kültürünün yıpranmamış yıpranmamış oluştuğu ve bunun kazanımlarını bakir bakir elde ettiğimiz üstelik tıpkı hamur. çıktı ülkemizde yüksek teknolojili ürünler çok daha çabuk geliştirilecek. Bakınız benzeri şeyi teknoloji tabanlı girişimcilikte birlikte yaşadık.”

Sonuç dönemde Teknoloji ve İnovasyon Fonunu, Lehçe Kalkınma Fonunu, Enformatik Vadisi Kadem Sermayesi Fonunu kurduklarını anımsatan Bakan Varank, hemen bu fonların büyüklüğünün 1,5 bilyon liraya ulaştığını bildirdi.

Varank, fonların fonu Tech-InvesTR programı çerçevesinde 2,8 bilyon teklik kaynağı harekete geçirdiklerini belirterek, şöyle devam etti:

“Şu temel büyüklüğünde 57 etap, bu fonlardan 677 milyon liranın üstünde envestisman aldı. Hoppadak son 4 yılda sermaye piyasasına mukayyet 1,3 bilyon dolar büyüklüğünde 86 görüntü ülkemizde kuruldu. İşte çoğaltan etkisiyle girişimcilik ekosistemine yapılan yatırımların miktarı bile serencam yıllarda katlanarak artıyor. 2020 yılında Türk start-up’larının aldığı yatırım 154 milyon dolardı. 2021’da bu nicelik 10 kattan aşkın artarak 1,6 bilyon dolara ulaştı. 2022 yılında dahi 1,7 milyar doları yakaladık. 4-5 yıl evvel unicorn, yani 1 bilyon dolar değerlemeye vasıl Türkiye’bile hiçbir iştirak yokken, son dönemde Turcornlarımızın sayısı bile 6’ya ulaştı.”

2019’üstelik Sanayi ve Teknoloji 2023 stratejisini zar ettiklerinde ve 2023 yılına büyüklüğünde Türkiye’den yer beş altı 10 unicorn çıkacak dediklerinde kendileriyle dalga geçildiğini söyleyen Nazır Varank, “Dediler kim ‘Bu ekosistemden unicorn falanca çıkmaz.’ İşte bugün geldiğimiz noktada Türkiye’nin 6 tane unicornu var ve inşallah bu sene içerisinde bu rakamlar artmaya devam edecek. Biz şurası biliyoruz ve inanıyoruz ki Türkiye’de çıktı girişimcilik yeni tıpkısı evreye geçiyor. Geçtiğimiz haftalarda Millî Teknoloji Girişimciliği Stratejisini ve Turcorn100 programını kamuoyuna ilan ettik. Hedefimiz dünyanın genişlik mütekâmil 20 ekosistemi beyninde yer alabilmek. Yeniden 2025 yılı amacıyla 5 bin ferişte yatırımcı, 2,5 milyar lira kitlesel fonlama, 5 bilyon lira amme desteği ve 2,5 milyar dolar kadem sermayesi yatırımı, 15 turcorn ve 5 decacorn hedefi koyduk.”

“Türkiye’deki aksiyon dünyasının üstelik Türkiye’bile girişimcilik ekosistemine eğilmesi geçişsiz”

Nazır Mustafa Varank, uygulayım bilimi tabanlı girişimlerin Türkiye’nin hedeflerine ulaşmasında, Türkiye Yüzyılını nesir etmede lokomotif görevi göreceğini, yeniliğe ve dönüşüme, ibdai ve yenilikçi ürünlerin üretilmesine önderlik edeceğini dile getirdi.

Girişimcilik ekosisteminin yazdığı başarı hikayesinin ensiz dışında dokunaklı manada ses getirdiğini vurgulayan Varank, “Bundan Sonra yabancı fonlar, ‘Türkiye’ye gelerek tığ nerelere yatırım yapabiliriz’ bunun peşine sakıt durumdalar ama şunu üstelik itiraf etmemiz lazım; ensiz dışından bu kadar rabıta varken, Türkiye’deki anadan görme aksiyon insanları bunun bu büyüklüğünde farkında mı? Maalesef bu büyüklüğünde farkında değil. bazı bazı tıpkısı araya geldiğimizde buradaki imkanları, fırsatları kendilerine (ecnebi fonlar) anlatıyoruz ama esasta Türkiye’deki gelişim dünyasının üstelik Türkiye’bile girişimcilik ekosistemine eğilmesi lazım.” diyerek konuştu.

Varank, 2 sene ilk Almanya ziyaretinde Siemens’e gittiğini, Siemens’in hoppadak kendi içerisinden çıkma yeni tevessül-uplar amacıyla bütün 3 bilyon dolarlık kaynak ayırdığını vurgulayarak, “Bizim gelişim insanlarımızın dahi bu alana kategorik envestisman yapması lazım. Bu fırsatları değerlendirmesi geçişsiz. Tığ bu manada Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı namına girişimcilik ekosisteminin önünü açmaya bitmeme edeceğiz. Bu alanda öncü olmaya devam edeceğiz. Verdiğimiz desteklerle, teşviklerle, mevzuatta yapacağımız düzenlemelerle Türkiye Yüzyılı’nı bire bir zamanda tıpkı ‘girişimcilik yüzyılı’ inşallah yapacağız.” şeklinde konuştu.

(Sürecek)