Kış aylarında yunak ülkelere hicret etmek için Türkiye’ye gelen su kuşlarının Ankara Sarıyar Barajı’ndaki molaları mülevven görüntüler oluşturdu.

Türkiye, ehil olduğu sulak alanlar ve amelî iklimi sebebiyle hele Kuzey Avrupa ve Rusya’nın kuzeyinden hamam ülkelere göç eden akarsu kuşlarına güvenli ayrımsız tatil alanı sunuyor.

Enerji almak ve eskimemiş üreme dönemine ırgamak amacıyla Türkiye’ye gelen kuşlar, Ekincilik ve Orman Bakanlığı Tabiat Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü ekiplerince rastgele sene 15 Ocak-15 Gücük Ay tarihlerinde ahenkli namına sayılıyor.

Tıpkı alanlarda ve benzeri noktalardan yapılan standart sayımlar, ayrıntılı dönemde kişi eğilimlerinin analizine yarar sağlıyor. Bu kapsamda Ankara’daki Nallıhan Sarıyar Barajı’nda DKMP Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS), AA tarafından görüntülendi.

“Bu bölgelerde avcılar taharri ediliyor”

Nallıhan Doğa Dulda ve Milli Parklar Şefi Fatih Lort, akarsu kuşu popülasyonlarının ve sulak alanlardaki değişimin izlenebilmesi amacıyla Şita Ortası Akarsu Kuşu Sayımı’nın Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda, üniversiteler, sivil sosyete ve gönüllü kuruluşlarla gerçekleştirildiğini söyledi.

Sayımın, su kuşlarının mevsimsel barhana hareketlerinin en beş altı olduğu ve kümelendikleri noktada yapıldığını belirten Lort, şu ifadeleri kullandı:

“Buradaki erek, ayrıntılı dönemli sağ açıklık kazanmaktır. Benzeri dönemde bir noktadan yapılan standart sayımlarla kişi trendlerindeki değişimin analizi ortaya çıkıyor. Kuşların dirim alanlarındaki değişimin izlenebilmesi amacıyla bu sayımların yapılması gerekiyor. Mevsimlik dönemlerde yapılan kuş göçlerinde artış ve azalışların sebeplerinin ortaya konulması gerekiyor.”

Bu yıl da sahadan bilgiler geldikçe zümre ve nüsha bazında Türkiye’ye hangi kadar kuşun sezonluk kafile hareketi yaptığını öğreneceklerini dile getiren Lort, “Kuşların barhana sebebi soğuk iklimlerden yunak iklime harekettir. Bu sene hava şartları kışın yunak gidiyor. Anlaşılan kuş sayısında eksilme olacaktır. Akarsu kuşlarının korunması üzere akarsu kuşlarının kümelendiği alanları koruma ekiplerimizle denetliyoruz. Bu bölgelerde avcılar kontrol ediliyor. Yolsuzluk tespit edildiğinde işlem gerçekleştiriliyor.” diye konuştu.

“Beklentimiz bu yıl sayının henüz düşük olması yönünde”

Ankara Merkezli Tabiat Araştırmaları Derneği Üyesi ve Kuş Gözlemcisi Barbaros Demirci birlikte Şita Ortası Su Kuşu Sayımı’nda kışın Türkiye’ye gelen ve sulak alanları ülfet eden su kuşlarının sayılarını tınlamalı gözlemlerle kademe ederek, kuşların yıllar içindeki trendini belirlemeyi amaçladıklarını belirtti.

“Çalışmalarımızın, gelecek yıllarda yapılacak bilimsel ve dulda çalışmalarına havari olacağını düşünüyoruz.” diyen Demirci, 1960-70’lerde milyonlarca su kuşuna karı sahipliği eden yerlerin, zaman berenarı az sayıda kuşu ağırladığına işaret etti.

Demirci, bunun sebebinin koca nüfusundaki artma ve hayvanların habitatlarındaki daralmalar olduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:

“Sulak alan olarak tabir edilen göller, bataklıklar anbean yüz ölçümü yerine azaldığından ve nitelikleri bozuk nüfusları karşılayamayacak büyüklüğünde bozulduğundan sayı azalıyor. Türkiye, kışın Akdeniz Havzası’ndaki sair ülkelerle bu arada Şimal Avrupa ve Rusya’nın kuzeyinde üreyen akarsu kuşlarının kışlama merkezi. Kuşlar burada yırtıcılardan ve avcılardan korunarak besleniyor ve tenasül dönemi öncesi güç kazanıyor.”

Her gölde bir kuş türünün bulunmadığını dile getiren Demirci, gölün konumuna ve içeriğine göre değişik kuş türlerinin alanı ülfet ettiğini anlattı.

Demirci, Sarıyar Barajı’nda genişlik kesif rastlanan kuş türlerinin angut, bahri ve balıkçıllar olduğunu belirterek şunları kaydetti:

“Bunun beraberinde martılar eli nimetli miktarda bulunuyor. Barajda balık popülasyonunun faziletkâr olduğunu biliyoruz. Burada epey kuğuları gelişigüzel yıl görmekten ayrıca mutluluk duyuyoruz. Bu yıl tadat yaptığımız alanda kuş sayısı geçen yıla oranla az çok düşüktü. Kayran büyük. Gayrı ekipler de ayrıksı noktaları saydığı için stabil bahsetmek üzere erken. en son Cemiyet ve ait kurumlar ayrımsız araya gelerek verileri toplayacağız. Beklentimiz bu sene sayının henüz düşük olması yönünde. İklim şartları sıcak ve yağışsız geçtiği amacıyla kuşlar bu sene alanlarını kalkmak zorunda kalmadı. Bu bile bizim elan az kuş görmemizin altındaki bildirme yüce sebep. Böyle araştırmaları 10 almanak aralıklarla karşılaştırmak elan düşündürücü son verir.”

Su kuşu sayımları

Türkiye genelinde 135 alanda gerçekleştirilen 2022 sayımında 104 türden 1 milyon 396 bin 369 su kuşu kayıtlara geçirildi.

Geçen sene 556 bin 200 sakarmeke, 103 bin 304 çamurcun, 84 bin 685 rahip martı, 66 bin 123 flamingo, 66 bin 79 yeşilbaş sayıldı. 10 yılda toplamda 15 milyon 971 bin 789 kuş sayımı gerçekleştirildi.

DKMP Umumi Müdürlüğünün koordinasyonunda 2014’te başlatılan sayımların sonuçları şöyle:

YılTür SayısıAlan SayısıBirey Sayısı

20141001131.960.693

20151051191.631.318

20161041241.609.538

20171031201.614.179

20181031531.718.675

20191021541.982.579

20201041712.374.317

20211041531.684.121

20221041351.396.369