MELİS YILDIRIM
Avrupa Birliği unsur devletleri ve namzet ülkelerde basın ve medya özgürlüğü ihlallerini izleyen, Iletişim Araçları Özgürlüğü Ivedi Müdahale’nin (MFRR) Iletişim Araçları ve Basın Özgürlüğü İhlalleri İzleme Raporu yayınlandı. Raporun Türkiye bölümünde, “Matbuat ve Iletişim Araçları Özgürlüğü İhlallerini İzleme ve Raporlama Veribankası, Mapping Media Freedom (MapMF), Familya-Haziran 2022 tarihleri arasında Türkiye’dahi 171 yaşama veya medya kuruluşunun saldırıya uğradığı, 71 matbuat özgürlüğü ihlali kaydetti. Bu raporun yayımlandığı tarihte 45 gazeteci hapiste bulunuyor” ifadelerine saha verildi.
MFRR’nin yılda iki kere yayınlanan Iletişim Araçları ve Basın Özgürlüğü İhlalleri İzleme Raporu’nun ilki yayınlandı. 2022 yılının geçmiş şeş ayını kapsayan ifade, Avrupa Birliği örgen devletleri ve aday ülkelerde tespit edilen basın ve medya özgürlüğü ihlallerini içeriyor. Raporda Türkiye, Almanya, Fransa, Sırbistan, Yunanistan, Polonya, İspanya, Malta, Belçika ve Hollanda’nın aralarında bulunduğu aynı dizi ülkeye özel göz de düz alıyor.
Raporda Türkiye’üstelik medya ve basın özgürlüğüne yönelik kuşatmanın, müstakil medyaya yönelik dizgesel bire bir baskı yerine devam ettiği ve bu yılın önce altı ayında bunun yükselen benzeri tandans olduğu belirtildi. Gazetecilere müteveccih mahkümiyet ve tevkif kararları itibarıyla gazeteciler ve medya çalışanlarının yeryüzü aşkın hapishanede olduğu ülkelerden birinin Türkiye olduğu kaydedildi. Raporda şu ifadelere kayran verildi:
“MAPMF, AILE-HAZİRAN 2022 TARİHLERİ ARASINDA TÜRKİYE’DE 71 BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ İHLALİ KAYDETTİ”
“Basın ve Medya Özgürlüğü İhlallerini İzleme ve Raporlama Veribankası, Mapping Media Freedom (MapMF), Sülale-Haziran 2022 tarihleri arasında Türkiye’da 171 kişi yahut iletişim araçları kuruluşunun saldırıya uğradığı, 71 basın özgürlüğü ihlali kaydetti. Bu raporun yayımlandığı tarihte 45 gazeteci hapiste bulunuyor. Mütezayit suçlamalar ve keyfi tutuklamalar, iktidardaki Doğruluk ve Kalkınma Partisi (AKP) üzerine eleştirel bilgi yapmayı zorlaştırırken, polis güçleri ve hususi kişiler marifetiyle gazetecilere müteveccih fiziki saldırılar hasmane ve gösterişli bire bir iş ortamı oluşmasına el açtı.”
Patırtılı Kocaeli Gazetesinin sahibi ve alfabe işleri müdürü Güngör Aslan’ın Küçük Ay ayında öldürülmesine ilişik ise “Arslan, çarkıt Sav Ocakları Kocaeli İl Başkanı ve avukat Ersin Aldanmaz aleyhinde eleştirmeli yayınlar yapmıştı ve savcının iddiasına bakarak Kurt, Arslan’ı yenmek amacıyla kıya emrini vermişti” ifadeleri kullanıldı.
“POLİS BASKINLARI VE KEYFİ GÖZALTILAR, VAKALARIN YAKLAŞIK ÜÇTE BİRİNİ OLUŞTURDU”
Habercilik faaliyetine müteveccih bildirme enli tehdidin ülfet yoluyla yapılan ihlallerden oluştuğu kaydedilen raporun devamı şöyle:
“Türkiye’de haberciliğe yönelik sunu rahat görülen tehdit, MapMF’bile kaydedilen vakaların yarısından ziyadesiyle (yüzdelik 59,2) ilişkin olan ünsiyet tarafından gerçekleşen ihlaller olmaya devam etti. Haber kuruluşlarının ofislerine ve gazetecilerin evlerine yapılan polis baskınları ve keyfi kendisine muteber gözaltılar, vakaların kestirmece üçte birini (yüzde 31) oluşturdu. Çokça sayıda gazeteci ve foto muhabiri İstanbul Haysiyet Yürüyüşü ve Yolculuk Parkı protestoları anması adına düzenlenen kitlesel eylem kabilinden protestoları strateji ederken gözaltına makbuz.
Haziran ayı başında, Türkiye’nin bağımsız medyasına müteveccih benzeri çevrim içre gerçekleşen yer şişman baskılardan birinde, Kürt medyasından yeryüzü birkaç 23 gazeteci gözaltına alındı ve bunlardan 16’sı ‘Terör örgütü propagandası yapmak’ iddiasıyla halen cezaevinde tutuluyor.”
“RTÜK, MEDYA KURULUŞLARINA YAPTIRIM UYGULAMAYA BITMEME ETTİ”
Raporda, protestoları strateji fail gazetecilerin polis güçleri marifetiyle fiziksel şiddete maruz kaldığı kaydedildi. Basın özgürlüğü ihlalinin kaynağı adına MapMF’deki gelişigüzel üç vakada birinin (yüzde 33,8) polis evet üstelik devlet güvenliğine meni ettiği belirtildi. 1 Mayıs 1977’dahi yaşanan ve “Hunriz 1 Mayıs” namına hafızalarda düzlük fail ölümlerin anmasını takip eden gazetecilere müteveccih polis güçleri müdahalesi ve fiziksel saldırıya maruz kalmaları bile bu kapsamda tabir edildi. Raporun Türkiye ile ilişik bölümünde son adına şunlar belirtildi:
“Gazeteciler ayrıca genel ağ üzerinden fiziksel çabukluk ve ölüm tehditlerinin yanı sıra cinsiyetçi tacizler bile aldı. Tıpkı dönemde, Türkiye’nin hükümet kontrolündeki iletişim araçları düzenleyicisi Radyo ve Monitör Art Kurulu (RTÜK), ayrımcı tıpkı şekilde medya kuruluşlarına müeyyide uygulamaya ve internet sitelerine erişimi engellemeye bitmeme etti.”
Raporun yayınlanmış haline https://www.mappingmediafreedom.org/analysis/ ve https://www.mfrr.eu/monitor/ adreslerinden erişilebiliyor.
MFRR NEDİR?
Medya Özgürlüğü Evgin Müdahale, Avrupa Birliği uzuv devletleri ve aday ülkelerde basın ve medya özgürlüğü ihlallerini izleyen, izlem eden Avrupa çapında cıvıltı gösteren bir mekanizmadır. Gazetecileri ve iletişim araçları çalışanlarını destek olmak üzere yasal ve ameliye destek, kamu savunuculuğu ve bilgi akışı sağlayıcı proje, European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF) liderliğinde ARTICLE 19, European Federation of Journalists (EFJ), Free Press Unlimited (FPU), Institute of Applied Informatics atlama beygiri the University of Leipzig (InfAI), International Press Institute (IPI) ve CCI/ Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT)’nin katılımından oluşan tıpkı şirketler birliği yoluyla düzenleniyor.
