Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Reisicumhur Ersin Tatar, “Kıbrıs’ta tıpkı inikat olacaksa mutlaka kuzeyde egemen bire bir Türk devleti olması lazım. Hükümran bire bir Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, ulusal çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi katiyen sürdüremeyiz.” dedi.
Reisicumhur Tatar, New York ziyareti ve Kıbrıs konusuyla ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Ekim 2020’dahi Reisicumhur seçilmesinin peşi sıra yeni bire bir politika geliştirdiklerini tamlayan Tatar, bunun birlikte Kıbrıs’taki bir anlaşmanın fakat egemen muadele ve yanında zinde iki devletin teşrikimesai temelinde olabileceğini, bunu da kamu muhataplarıyla paylaştığını ifade etti.
Tatar, bakir vizyonlarını (Kıbrıs’ta iki devletli hal) April 2021’bile Cenevre’da Mürekkep Milletlere (BM) sunduklarını anımsatarak, bundan geçmiş federal temelde yapılan birlik müzakerelerde, Türk tarafının gür niyetinin tüketildiğini ve Anadolu kesiminin samimiyetten mahrum davrandığını söyledi.
Rumların egemenliğini KKTC’ye dahi duyurmak amacıyla uğraştığına meni fail Tatar, Türkiye’nin garantörlüğünün kalkması ve Türk askerinin Ada’dan çekilmesi durumunda, Kıbrıs Türklerinin Ada’de varlığını sürdürebilmesinin tür olmadığını vurguladı.
Tatar, “Umum kendisine varlığımızı sürdürebilmek için arsıulusal anlaşmadan kaynaklanan edinilmiş buyruk haklarımızı tescil etmemiz geçişsiz.” dedi.
Türklerin 2004’te Annan Planı’na “peki”, Rumların ise “müfit” demelerine rağmen Rumların SU’ye organ yapıldığını anımsatan Tatar, bu adımla Kıbrıs’taki beklenen çözüm modellerinin daha zor arkaç geldiğini belirtti.
Tatar, “Kıbrıs’ta bir itilaf olacaksa katiyen kuzeyde egemen bire bir Türk devleti olması geçişsiz. Hükümran tıpkısı Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, millî çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi asla sürdüremeyiz. Nedeniyle yalman durmamız geçişsiz, azimli olmamız lazım. Bütün uluslararası halkoyu karşımızda bile olsa, tığ anne vatanımız Türkiye ve bazen dost ülkelerin desteğiyle bu siyasetimizi aylamak durumundayız. Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği olmadan tığ buradaki varlığımızı katiyen sürdüremeyiz.” dedi.
Taraflar beyninde hükümran eşitliğin sağlanması halinde Kıbrıs’ta barış ve huzurun sürebileceğini kaydeden Tatar, bunun hem Kıbrıslı Türk hem üstelik Rumlara ulama sağlayacağının altını çizdi.
Anadolu tarafına 1 ve 8 Temmuz’bile koyulmak üzere BM aracılığıyla, hidrokarbon, hareketlilik, yenilenebilir erke, su, Kıbrıs Adası’nın mayınlardan temizlenmesi ve kesintili göçle mücadele konularında 6 eskimemiş teşrikimesai önerileri sunduğunu anımsatan Tatar, Rumların iyi niyetli olmaları ve Kıbrıslı Türkler ile teşrikimesai yapmaları halinde Ada’nın çehresinin değişeceğini vurguladı.
Tatar, Kıbrıs Rum kesiminin aynı müddet geçmiş kendilerine neymiş Cesaret Artırıcı Önlemler sunduğunu, bu önerilerin içerisinde Ercan Havalimanı’nın BM kontrolünde, Gazimağusa Limanı’nın ise Avrupa Birliği (KEZ) kontrolünde açılmasının ve Maraş’ın BM’ye (yani Anadolu tarafına) devredilmesinin yer aldığını belirterek, Küçük Asya kesiminin otoritesinin KKTC’ye yayılması niyetindeki Büzük Artırıcı Önlemleri görüşmelerinin ise olabilir olmadığını söyledi.
Rumlara 1 ve 8 Temmuz’da sundukları önerilerde “kimsenin otoritesini diğerinin konusunda yayma niyeti olmadığını” dile getiren Tatar, Ada’bile iki devletin gelişim birliğini içeren tamam çalışmaları desteklediklerini kaydetti.
Tatar, New York’ta 24 yahut 25 Eylül’üstelik BM Umumi Sekreteri Antonio Guterres ile görüşeceklerini bildirdi.
Hem kendilerinin hem da Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin Kıbrıs’ın gerçeklerini arsıulusal muhataplarına anlattığına dikkati calip Tatar, bu gibi ortamlarda (BM Genel Kurulu sürecinde) bu gerçekleri sair ülkelerin yetkilileriyle paylaşabilmenin büyük bir punt olduğuna değindi.
“3’lü ayrımsız görüşme öngörülmüyor”
Guterres’in, Kıbrıs meselesine bilge biri olduğuna belen eden Tatar, “BM Genel Sekreteri Guterres, BM parametreleri, Güvenlik Konseyi kararlarına (Kıbrıs üzerine) ilişkin. Biz üstelik o prensiplerin modasının çoktan geçtiğini söylüyoruz, üzerinden ihtimal dahi 50 yıldan aşkın zaman geçti. O günden bu günlere siyasette birlikte ekonomide de çok şişman tadilat olmuştur. Bu değişiklikleri okuyarak, nasıl yıpranmamış bir politika ve uyum oluşturabileceğimizi tartışabiliriz. Bazen şeylere saplanıp üstüne düşmek hatalı olur. Benim anlayışıma göre, imdi federasyon defteri kapanmıştır.” dedi.
Tatar, Kıbrıs Anadolu kesiminde Küçük Ay 2023’te yapılacak başkanlık seçimlerine bulunan şef Nikos Anastasiadis’in girmeyeceğini ve Anadolu liderin “müzakereleri sürdürmeyeceği” algısının oluştuğunu anımsatarak, “Guterres ile Kıbrıs’taki liderlerin (Tatar-Anastasiadis) 3’lü benzeri görüşmesi öngörülmüyor zira gereği yok. Sair temaslarımızla ait çalışmalar sürüyor, bunların bazıları bilinmez bazıları ise açıkça olacak. New York’taki temsilcilerimiz ve Türkiye’nin yetkilileri dahi çalışmalarını sürdürüyor.” diye niteleyerek konuştu.
New York’ta Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Türk bütünüyle üstelik toplantılar yapacağına meni eden Tatar, bunun arkası sıra BM Genel Sekreteri ve diğer ülkelerin yetkilileriyle müzakere arzusunda olduklarını söyledi.
Tatar, Kıbrıs’ın gerçeklerini dünyada bilen politikacı sayısının bir iki olduğunu ve görüştükleri herkese bunları tefhim imkanı bulduklarını rapor ederek, “Kıbrıs’ta barış, sağlık ve esenliğin devamını istiyorum. Diyalogdan ve toplantıdan tek kopmadım, daim kendisine görüşüyoruz. (Kıbrıs’ta benzeri konvansiyon) Şayet kalıcı olacaksa, bizim egemen eşitliğimizin akseptans görmesi geçişsiz.” ifadelerini kullandı.
Temmuzda Rumlara yaptıkları 6 öneriyle ilgili BM’nin, Rumlara müteveccih rastgele baskısını görmediklerini kaydeden Tatar, Rumlardan üstelik her müspet cevabın gelmediğini belirtti.
“Gayriresmi temaslardan kaçındığım namevcut”
Tatar, “Alın yan (Rumlar), bizi hangi ayrı bire bir ahali ne birlikte izzet hak fail aynı halk adına görüyor. Onlara bakarak, anne cesamet (güya Kıbrıs Cumhuriyeti) orada ve tığ bile gidip o devlete kapatma olacağız. Bunu hiçbir Kıbrıslı Türk akseptans etmez.” diye niteleyerek konuştu.
Müzakere olsun diyerek müracaat yapma niyetinde olmadığını belirten Tatar, “Gayriresmi temaslardan kaçındığım yok. Resmi müzakerelere ayrılmak için hükümran eşitliğimizin kabul edilmesini bekliyoruz. Bakir siyasetimiz böyle tıpkısı öz, Türkiye Cumhuriyeti’nin birlikte buna tamam desteği var.” dedi.
