Küçükbaş hayvan etiyle yapılan ve özel baharatlarla hazırlanarak odun ateşinde pişirilen cağ kebabının ne kente katışıksız aynı ezgi olduğuna dayalı Erzurumlular ve Artvinliler ortada rekabet yaşanıyor.
Pişirilmeden önce soğan, biber, tuz ve muhtelif baharatlarla edep edilen et, dinlendirme aşamasının ardından parçalar halinde “banyo” adı sunulan şişlere takılıyor.
Yatık yerine özel odun ateşinde pişirilen banyo kebabının, coşkun kuvveti ve yakınlığı, adım adım pişirilmesi ve faziletkâr rakımda beslenen kucak ile kuzu etlerinin kullanılması kabilinden etkenlerle hususi aynı tadı bulunuyor.
İki şehir arasında yıllardır paylaşılmayan hoşlanma amacıyla Erzurum 22 Gücük Ay 2010’bile “Oltu oltu kebabı” adıyla coğrafi belen, Artvin ise 2 sene evvel “Yusufeli banyo döner” adıyla ayraç tescili aldı.
“Artvin’üstelik bu aromayı bulamazsınız”
Oltu Ticaret ve Uran Odası Başkanı Kalıcı Esmer, AA muhabirine, cağ kebabın Türkiye’nin bir nice durumunda yapıldığını fakat apayrı yerde Oltu’dahi yapıldığı kabilinden lezzetli olmayacağını savundu.
Yörede yapılan cağ kebabını içimli kılan etkenlerden bahseden Esmer, şöyle konuştu:
“Ana esprisi şu, bizim bu coğrafyada kır çiçeğiyle beslenen koyunların etinden yapılmasıdır. Balıkesir, Bursa veya Artvin’birlikte bu aromayı bulamazsınız. Türk Miftah Kurumu sözlüğünde de banyo kebabın Oltu’ya ilişkin olduğu belirtilir. Cağ kebabın tarihçesine indiğiniz ant, Oltu yöresinde konaklama ve göçkün toplumların kullandığı pişmiş deri, bozulmadan taşıdıkları bire bir yemek çeşidi. Artvin’birlikte koyun etinden cağ kebabı yiyici kaç dirilik var?”
Yağız, Oltu Maliyesinde 1933’bile cağ kebap yapıldığına dayalı pres ruhsatlarının olduğunu belirterek, “1970-1980 sonrası ayrıksı yerlere taşınmış. 1970’lerde Artvin’da cağ kebabı var mıydı? Bütün herhangi bir şeyi tez edebilir amma bunun yatağı bura. Oltu’ya has olduğu üzere burada yapılır. İlçede şu dakika 20’nin üstünde pres var. Buranın damak tadı, buraya başmaklık tıpkısı aşındırmak.” dedi.
“Babam de onun dedesi birlikte oltu kebabı yiyordu”
Oltu’dahi 12 yıldır banyo kebap ustalığı işleyen Fahrettin Özbek ise mesleği babasından öğrendiğini anlattı.
Babasıyla 6 yaşındayken oltu kebabı amacıyla ten kesimine gittiklerini dile getiren Özbek, “Adı üzerinde Oltu cağ kebabı. Gelsinler Oltu’nun lezzetiyle diğerlerini kıyaslasınlar. Artvinliler da gelsin görsünler, yesin görsünler.” dedi.
Oltulu Eroğlu Leşker da banyo kebabını sezmek isteyenleri ilçeye çağırma ederek, “58 yaşındayım, çocukluğumdan beri yiyorum. Babam de cağ kebabı yiyordu, onun dedesi üstelik cağ kebabı yiyordu.” ifadelerini kullandı.
Artvinliler sabah kahvaltısında birlikte tüketiyor
Erzurum’üstelik öğle vakti ve akşam öğünlerinde yenilen cağ kebabı, Artvin’dahi ise sabah kahvaltısında üstelik tüketiliyor.
Kentte “Artvin döneri” kendisine bile adlandırılan oltu kebabı, toprak merkezi ve ilçelerde küçümseme, dernek, curcuna kadar şölenlerde da misafirlere ağırlama ediliyor.
Artvin Ticaret ve Sanayi Odası Umumi Heyet Başkanı Rastgele Aldanmaz, AA muhabirine, Artvin dönerinin kentin ve Türkiye’nin yer büyük lezzetlerinden olduğunu söyledi.
Kent genelinde banyo kebabının tam öğünlerde tüketildiğini, sos kullanmadıklarını belirten Aldanmaz, şunları kaydetti:
“Artvin nebat çeşitliliği bakımından Türkiye’nin en zengin şehri. Florası çokça varlıklı tıpkısı memleket. Kestirmece 8 ay süresince bu otlaklarda otlayan küçükbaş hayvanların etlerinin damağımızda bırakacağı lezzetle 8 kamer içeride besi ile sönümsüz hayvanın tadı banko aynı olanaksız. Biz ‘Artvin mahsur döneri’ adı altında Artvin Belediyemizle ortak tıpkısı düzentileme yaparak coğrafi belen başvurusunda bulunduk. Çok yakın zamanda coğrafi işaretimizi de alıp önceki Karadeniz’e, sonraları üstelik cümle Türkiye’ye bu lezzeti yayımlamak istiyoruz.”
“Kuzu etinden katiyen vazgeçmiyoruz”
Yusufeli ilçesinde 45 yıldır dönercilik fail İbrahim Kişmiri ise banyo kebabının sunma lezzetlisinin kuzu etinden yapıldığını savundu.
Artvin coğrafyasındaki hayvanın etinin lezzetli olduğunu söyleyen Kişmiri, “Deri akşamdan hazırlanır, sabahtan dizilir ve pişirilir. Kuzu etinden asla vazgeçmiyoruz. cağ kebabı muhat şekilde odun ateşinde pişirilir. Cağ kebabının lezzeti kuzu hitit ve odun ateşinde pişmesinde saklı.” dedi.
İşletmeci Kesat Gelişmemiş da cağ dönerinin sabahleyin amade olduğunu ifade ederek, “Kahvaltı dönerle başlar. Rastgele yerde 11.00’den sonraları döner yarar, burada sabahleyin 7.00’üstelik. Erzurum’a gidin bakın, döner 7.00’de çıkıyor mu, o ekin var mı? Namevcut. Önce yemesini bileceksin, bilahare yapmasını. Erzurum’dan geliyorlar burada kebap döner sermaye yiyorlar ve ‘Biz Erzurum’dahi bu tadı alamıyoruz.’ diyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
