Çocuklardaki obeziteye karşı “okullarda ibret” önerisi

Medipol Mega Üniversitesi Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Vedat Göral, Türkiye’dahi yaygınlaşan obeziteye cebin bilinçlendirmelerin çocukluk çağından itibaren yapılması gerektiğini belirterek, bu konuda okullarda ibret verilmesi önerisinde bulundu.

Türkiye’bile pahal ayrımsız umum sağlığı sorununa dönüşen obeziteye ait AA muhabirine değerlendirmelerde mevcut Göral, obezitenin, vücuda alınan çok erke yahut kalorinin, tüketilmemesi sonucu yağ depo su kendisine birikmesi ve kimi hastalıklara sefer açması anlamına geldiğini söyledi.

Vücut kitle endeksi 25-30 arasındaysa kişinin “baş döndürücü gösterişli”, 30’u geçiyorsa obez olduğunu aktaran Göral, obeziteyle karı ve aileden başlayarak dip düzeylere büyüklüğünde süren içtimai bir mücadele gerektiğini ifade etti.

Obezitenin sefer açtığı keyif sorunlarına dahi değinen Göral, bunları “şeker hastalığı, karaciğer yağlanması, hipertansiyon, his soy hastalıkları ve birtakım kanserler” şeklinde sıraladı.

Dünya Keyif Örgütü’nün (DSÖ) Avrupa genelini havi obezite raporlarında, Türkiye’nin önceki sıralarda meydan almasını değerlendiren Göral, şöyle konuştu:

“Günümüzde çılgın erke veren içeceklerin olması, kalorisi faziletkâr gıdaların alınması, cansızlık, yaşam şartlarının değişmesi, oturarak devam etmek, çokça çok aşındırmak, akşam evde çok çok kemirmek aşındırmak buna sebep olabiliyor. Bunun dışında bazen ruh bilimsel faktörler bile buna kez açabilir. Türkiye’birlikte hele Güneydoğu ve Akdeniz mutfağında çok aşkın deri, kalorisi yüksek gıdalar tüketiliyor. Örneğin Şanlıurfa, Gaziantep, Diyarbakır, Kahramanmaraş, Mardin ve Adana’dahi. Türkiye’birlikte en domuzuna aş damı bence Ege’nin. Zira çokça fazla sebze, balık tüketiliyor. Karbonhidrat az buçuk daha birkaç tüketiliyor.”

Obezite ile uykuluk yağlanmasının oranı bile artıyor

Prof. Dr. Vedat Göral, besin ve içecekleri satın alırken etiketlerinin okunması, kalorilerine bakılması gerektiğini belirterek, hazır ve yardım maddeli ürün suları adına dinç sıkılmış semere sularının, paketli gıdalar hesabına dinç göveri ve meyvelerin tüketilmesini önerdi.

Obezite ile çoğalma gösteren sağlık sorunlarından bahseden Göral, “Bizim branşımızda gördüğüm husus, karaciğer yağlanması. 30-40 sene önceki karaciğer yağlanması yoktu ama her an kalan miktarda uykuluk yağlanması, insülin direnci var. Uykuluk yağlanması otama edilmezse giderek karaciğer sirozu ve uykuluk nakli gerekebilir. Yani obezite bu büyüklüğünde üzücü tıpkısı çor. Bunun dışında voltaj yüksekliği, şeker hastalığı yapabiliyor. Şeker Hastalığı hep organları bozabiliyor. Ruh soy hastalıkları, damar sertliği, kalp krizi, düşünce damarlarında tıkanma, damla ve bazı kanserler görülebilir. Özellikle uykuluk, mide, ağırbaşlılık bağırsak, pankreas, bicik ve prostat kanseri kadar birçok kanserin de maatteessüf tetikleyicisi oluyor.” ifadelerini kullandı.

“Türkiye’da obeziteye cebin planlama yapılmalı”

Gelecekte obezite ile ilgili Türkiye’yi muntazır senaryoya ilgili Göral, “Dünyada obezitenin merkezi Amerika. Ekstrem yoğun insanlar var ve restoranda şişman öğünlü gıdalar alıyor. Begayet asitli, lezzetli gıdalar içiyorlar. Türkiye hakeza kaçınan çünkü Amerika’daki obezite bize ateş yeknesak. Türkiye’birlikte bence obezite planlaması yapılması lazım. Içtimai ayrımsız emek olmalı, ev içinden başlayıp dip düzeylere kadar.” değerlendirmesini yaptı.

Prof. Dr. Vedat Göral, Türkiye’birlikte obezitenin çocukluk çağında de görülmesinin nedenlerinden birinin, annelerin can davranarak çocuklarına aşındırmak konusunda ısrar etmeleri olduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:

“Amerika’evet giderken 4-5 maaş bir yavru uyuyordu. İstanbul- New York arası 12 saat. O süre içerisinde çocuk 4-5 saat sonra uyandı. Annesi mamasını verdi, çocuk istemedi ve annesi mamayı yerine koydu. Ama bence Türkiye’bile annelerimiz çok daha duygusal olduğu üzere nasıl çocuğun ağzına tıkar ve mamayı bitirirlerdi. Bu kusurlu tıpkı husus. Elhak çocuk açsa mamayı alır. Ama karnı toksa, istemiyorsa zorlamaya lüzumlu bulunmayan. İlkokul ya da ortaokullarda ihsan olsun diyerek hep tatlı, enerjisi yüksek gıdalar, çikolatalı gıdalar öneriliyor. Bu çok kusurlu. Onun yerine çok daha kolay, seyahat, yüzme, temaşa, beyaz perde ihsan benzer.”

Göral, Türkiye’üstelik çokça çok savuşturmak tüketildiğini hatırlatarak, ekmeğin sabah kahvaltısı haricinde yeğleme edilmemesini önerdi. Akşam Ezanı yemeğinde porsiyonun bir iki olmasını ve uyumadan 4-5 saat kadar evvel kemirmek yemenin sonlandırılmasını tavsiye mektubu eden Göral, öğünlerde çokça çok kolesterol içeren tavuk derisi ve yoğurt kaymağı kabilinden ürünlerin yenilmemesi, gato kabilinden ürünlerin tüketiminin azaltılması ve çayın şekersiz içilmesi gerektiğini kaydetti.

Türkiye’dahi ürün tüketiminin birlikte aşkın olduğunu tamlayan Göral, “Meyvedeki fruktoz karaciğer yağlanmasının ve şeker hastalığı hastalığının bildirme balaban sebebi. Gâh insanlar akşam ezanı 3-5 sunum yahut kalık tabaktan aşkın meyve tüketiyorlar. Bu sonuç paye sakıncalı. Yiyip yatıp erke yakmadıkları üzere vücutta birikiyor.” dedi.

Çocuklarda obezite görülme oranı yüksek

Prof. Dr. Vedat Göral, sigara ve alkolün da zehir bire bir sebep olduğunun altını çizerek, obeziteli bireylerin varsa bu alışkanlıklarını pekâlâ azaltmaları gerektiğini dile getirdi. Prof. Dr. Göral, tavsiyelerini şöyle sürdürdü:

“Haftanın 5 haset, genişlik birkaç 45 dakika tutmak neredeyse tutum yapmamız lazım. Bahir kenarı, otopark, akmaz kenarı olur. Kâh insanlar ‘Biz akşama büyüklüğünde oturmuyoruz, çalışıyoruz.’ diyor. Öyle değil birlikte 45 dakika eşofmanla yol fora etmek lazım. Yağlı gıdaları azaltmamız lazım. İş hesabına çerez götürmemek lazım. Şayet acıkırsak aceleten kurabiyeye veya tatlıya saldırıyoruz. O anda akarsu çekmek lazım. Akarsu aşağılık açlığı bastırıyor. Derslerde, televizyonlarda, reklamlarda obezitenin ızdırap benzeri hastalık olduğu anlatılmalı. Çocuklara okullarda ders olarak anlatılmalı. Seçme yıl tekrar edilmeli. Belki da o dersi fahri aynı hekimin anlatması geçişsiz, yavru doktoru veya dahiliye, endokrin uzmanı mümkün. Televizyonlarda çok çok lezzetli, leziz şeylerin tüketilmesinin önerilmemesi gerekiyor. Onun adına gidiş, spor, idman kabilinden şeyler anlatılmalı. Televizyon kanallarında spotlar halinde ‘Obezite biberli tıpkısı hastalıktır’ üzere çocuklara müteveccih bire bir anons yapılması gerekiyor.”

Göral, Türkiye’de çocuklardaki obezite oranına ilişik, “Türkiye’üstelik yapılan tıpkısı çalışmaya bakarak, 5 yaşa kadar yüzdelik 8,2, 6-18 gözyaşı beyninde birlikte yüzde 8,5 civarlarında. Yüksek düzeyde. Bunu erişkinliğe geçtikten sonradan üstelik devam ettirmemek lazım.” dedi.

Obezitenin yemeden içmeden çok yemekten kaynaklanmayabileceğini, kimi ruhsal rahatsızlıkların, hormonal değişikliklerin ve hareketsizliğin dahi buna neden olabileceğini tamlayan Göral, Türkiye’bile bu hastalığın tehlikesinin ayırt edilip tedbir alınması gerektiğini sözlerine ekledi.



Share: