(ARŞİV) ANKARA – Bozuk başbakanlardan Bülent Ecevit’in vefatının üzerinden 16 sene geçti

Türk siyasetinde muallel çağ nâkil, Kıbrıs Hazar Harekatı’ndan bölücü yıldırı örgütü elebaşının yakalanmasına kadar çokça sayıda tarihi olayın kelle aktörü olan, 5 Son Teşrin 2006’de güç veda fail çarkıt Başbakan Bülent Ecevit, vefatının 16’ncı yılında anılıyor.

Eski Başbakan Bülent Ecevit, 1954’te CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak başladığı siyaset hayatında kem asır geçirdi.

Siyasal yaşamında beş yol başvekillik görevinde kâin Bülent Ecevit, 1925’te İstanbul’dahi doğdu. Babası 1943-1950 yılları arasında Kastamonu Mebusluk özne Prof. Dr. Gönüllü Ecevit, annesi ressam Baylan Ecevit olan Bülent Ecevit, Robert Kolejinden arkadaşı olan Rahşan Aral ile 1946’de evlendi.

Ankara’bile 1944’te Basın-Eser Genel Müdürlüğüne İngilizce çevirmeni olarak giren Ecevit, 1946’dan 1950’ye kadar Londra’dahi Türk Basın Ataşeliğinde fariza yaptı.

1950 ile 1960 ortada Ulus gazetesinde, Millet’un kapatıldığı yıllarda ise Bakir Ulus ve Halkçı gazetelerinde edip ve alfabe işleri müdürü namına müteharrik Ecevit, 1954 sonu ile 1955 başlarında BENDE Yıldız Carolina’bile yayınlanan Winston- Salem gazetesinde konuk gazeteci namına fariza yaptı. 1965’te Ulusallık gazetesinde günlük yazılar yazmaya başlayan Bülent Ecevit, 1972’dahi aylık Bağımsız İnsan, 1981’birlikte haftalık Arayış, 1988’bile aylık Güvercin dergilerini çıkarttı.

Siyasete Çankaya Ocağı’na kaydolarak adım attı

Budun gazetesinde politikaya bent duymaya başlayan Bülent Ecevit’in siyasete girişim atması ise 1954’te oldu. Ecevit, o yıl CHP’nin Çankaya Ocağı’na kaydolarak noksan çağ sürecek siyasi yaşamına önce adımı attı.

Ecevit, 1957-1980 beyninde evvel Ankara, bilahare Zonguldak’tan CHP milletvekili oldu. Ecevit, 1960-1961’dahi Müessis Sedir üyeliği yaptı. 1961-1965 ortada İsmet İnönü tarafından kurulan hükümetlerde Çalışma Bakanı görevinde kâin Ecevit, bu dönemde şişko kavil ve grev haklarının yasalaşması, sendikal özgürlüğün sağlanması ve toplumsal düzenlilik konularında koskocaman kararlara imza attı.

CHP’nin en üst organı olan Parti Meclisine 1959’dahi giren Ecevit, 1966’dahi CHP’da başlayan “Demokratik Sol Debi”le birlikte Umumi Sekreterliğe seçildi. 1971’üstelik ise partisinin askeri yönetimce oluşturulan hükümete katkıda bulunmasına alın çıkarak bu görevinden ayrıldı. Ecevit, çekilme ettikten ahir dönemde CHP’nin “kesme” umumi başkanı kabilinden tanıdık İsmet İnönü’ye karşı düzentileme yürüttü.

CHP’nin 5. Alışılmadık Kurultayı sonrası Genel Komutan seçildi

CHP’nin 1972’de yapılan 5. Olağanüstü Kurultayı’nda Fırka Meclisi, İnönü’ye karşın Ecevit’in birlikte saha aldı. Bunun üstüne İsmet İnönü, 33 yıldır yürüttüğü CHP Umumi Başkanlığı görevinden çekilme etti. Ecevit, 14 Mayıs 1972’dahi toplanan “Genel Riyaset Seçimi Hususi Kurultayı”nda CHP’nin bakir Umumi Başkanı oldu.

1973 seçimlerinde yeryüzü haddinden fazla oyu aldığı halde hükümet kuramayan Ecevit, 1974 yılının çokça tartışılan CHP-MSP koalisyonunun başbakanı oldu.

Karaoğlan olarak anıldı

Ecevit, CHP’nin 1973’teki seçme kampanyası sırasında Kars’ın Susuz ilçesinde rençperlik işleyen Şahzade Şahin’in evine konuk oldu. Şahin’in burada Ecevit’e söylediği “Bizi bu sıkı günlerden kurtar Karaoğlan” sözü devrisi çevrim gazetelere yansıdı ve bu tarihten bilahare Ecevit, partililerce “Karaoğlan” olarak anılmaya başlandı.

CHP Genel Sekreteri iken, “toplumsal el erki” kavramı hesabına “demokratik sol” kavramını kullanmaya başlayan Ecevit, 1974’te toplanan 22. CHP Kurultayı’nda “Cumhuriyet Altını El Partisi demokratik sol bir partidir” ifadesini tümen tüzüğüne koydurdu.

“Ayşe tatile çıksın”

Bülent Ecevit’in başbakanlığını yaptığı hükümet, 20 Temmuz 1974’te “Ayşe tatile çıksın” parolasıyla Kıbrıs Hazar Harekatı’nı gerçekleştirerek Ada’ya sulh getirdi.

Ecevit başbakanlığındaki hükümet, harekat sonrası Türkiye’ye karşı muteber ambargolara alın direnişiyle bile akıllarda meydan etti. CHP-MSP hükümeti haşhaş ekimi yasağını, gayrikanuni kullanımı inhibitör tedbirler alarak kaldı­rdı. Bu dönemde Türkiye’nin Ege’deki hakları gündeme getirildi.

Bülent Ecevit, 1977’de tıpkısı azınlık hükümeti kurdu ancak güvenoyu alamadı.

Partisinin TBMM’üstelik çoğunluğu bulunmamasına rağmen 1978’dahi bazı mutlak üyelerin ve oldukça partilerin katkısıyla hükümet kuran Ecevit’in başbakanlığı 21 ay sürdü.

Hakkında 130 sorun açıldı

Bülent Ecevit, 12 Ilkgüz 1980 askeri darbesinden sonradan, askeri yönetime kar­şı çıkışları zımnında üç sefer hapse mahkum edildi.

Siyasal haklarından yoksun bırakıldığı yıllar süresince üstelik siyasal çalışmalarını sürdürdüğü amacıyla karşı 130 sorun açıldı.

Bülent Ecevit’in siyasal haklarından mahrum bırakıldığı dönemde eşi Rahşan Ecevit’in kuruculuğunu yaptığı Demokratik Sol Tümen (DSP) kuruldu. 1987’deki halk oylamasıyla siyasal yasağı kaldırılan Bülent Ecevit, DSP Genel Başkanlığına seçildi. Kısa bir süre sonradan yapılan umumi seçimlerde partisi bol akıbet alamayınca Ecevit bu görevden ayrıldı.

Ecevit, 1989 yılında yapılan alışılmadık kurultayda baştan DSP Umumi Başkanı seçildi ve 1991 seçimlerinde Zonguldak’tan saylav oldu.

Bu seçimler sonucunda Süleyman Demirel liderliğindeki Doğru Yol Partisi ve Erdal İnönü’nün lideri olduğu Toplumsal Demokrat Popülist Tümen ortak yönetim hükümeti kurdu. Bu hükümet, Doğruluk Partisi (AP) ve CHP’yi yöntem sahnesine gene soktu. AP kendisini feshettiyse da CHP, Bahir Baykal’ın girişimleriyle için bitmeme etti. CHP ve DSP’yi organize girişimleri, Ecevit’in Baykal’dan farklı politik tarzı dolayısıyla başarıya ulaşmadı.

DSP, 1994 seçimlerinden sonraları solun sunu balaban partisi konumuna geldi. Ecevit, DTP ve ANAP ile kurulan hükümette başbakan yardımcısı, henüz sonraki DSP-DYP-ANAP azlık hükümetinde bile başbakan oldu.

Ecevit’in, 11 Aile 1999-28 Mayıs 1999 tarihleri ortada başvekillik yaptığı 56. hükümet döneminde terör örgütü PKK sergerde Abdullah Öcalan Kenya’da yakalanarak Türkiye’ye getirildi.

Bülent Ecevit, 1999 seçimleri sonrasında DSP’nin MHP ve ANAP ile koalisyonu sonucu kurulan 57. hükümetin Başbakanlığını yürüttü. Partisi 2002’deki erken seçimlerde barajı aşamayan Bülent Ecevit, 2004 yılında yapılan DSP 6. Görgüsüz Kurultayı ile aktif siyaseti bıraktı.

Ecevit, 18 Mayıs 2006’de geçirdiği beyin kanamasının peşi sıra tedavi altına alındı. Kısaca 6 kamer süresince tedavi gördü, güç bakımda kaldı. Bülent Ecevit, 5 Son Teşrin 2006’bile 81 yaşında teneffüs yetmezliği zımnında hayatını kaybetti.

Ecevit’in cenazesi, 11 Son Teşrin 2006’da Cesamet Mezarlığı’na defnedildi.

“El ele büyüttük sevgiyi”

Siyasi kimliğinin yanında şair ve edip kimliği ile birlikte tanınan Ecevit, şiir ve politika üstüne çok sayıda kitap yazdı.

Ecevit’in, büyük tıpkı kısmını Rahşan Ecevit’e yazdığı bilinen şiirlerinden oluşan “Ahali ele büyüttük sevgiyi” hafızalarda yeryüzü çokça kayran eden eseri oldu.

17 Ocak 2020’birlikte 97 yaşında hayatını kaybeden Rahşan Ecevit, vasiyeti konusunda Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın mukteza izni onaylamasının ardından Mehabet Mezarlığı’nda hayat arkadaşı Bülent Ecevit’in birlikte defnedildi.

Share: